Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi Avcı, 4 Eylül 2013 tarihinde yaptığı basın toplantısı ile Türkiye’de ortaöğretim kurumlarına geçişte kullanılacak yeni modeli açıklamıştı. Bu yeni modele göre hazırlanan Merkezi Sistem Ortak Sınavlarının ilk oturumları ülke genelindeki tüm 8. sınıf öğrencilerine 28 Kasım Perşembe günü uygulandı. <strong>TÜRKÇE, MATEMATİK, DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ</strong> Saat 09.00’da başlayan ilk oturumlar aralıklarla devam ederek 12.00’a kadar sürdü. Perşembe günü gerçekleştirilen ilk oturumlarda öğrencilere Türkçe, Matematik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinden 20’şer soru soruldu ve her sınav için öğrencilere 40’ar dakika süre verildi. Sınavlar arası dinlenme ve hazırlık süresi, öğrencilerin üzerinde oluşabilecek sınav kaygısını, stresini engellemek amacıyla 30 dakikaya indirildi. Perşembe günü yapılan sınavlara geçerli bir mazeret sebebiyle katılamayan öğrenciler, mazeretlerini belirten resmi belge veya velisinin izni ile belirlenen tarihlerde mazeret sınavına girebilecek. 29 Kasım Cuma gerçekleştirilen II. oturumlarda ise öğrenciler Fen ve Teknoloji, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ve Yabancı Dil derslerinden sınava girdiler. <strong>Sınava giren öğrencilerden alınan bilgilere göre yapılan genel değerlendirmeler ve uzman görüşleri</strong> Uğur Dershaneleri Liselere Hazırlık Türkçe Bölüm Başkanı Feridun Çakı; “Müfredata uyulmuştur. Okuma, yazma ve dil bilgisi öğrenme alanlarına ait Kasım sonuna kadar işlenen kazanımlar taranmaya çalışılmıştır. OKS döneminden beri Türkçe sorularında genel kural hâline gelen %80 “okuma”; %20 “yazma ve dil bilgisi” dağılımı söz konusudur. I.Dönem Merkezî Sistem Ortak Sınav’da yaklaşık olarak %65’e %35 olarak karşımıza çıkmıştır. Bu dağılım Türkçe sınav sorularının yorum gücünü ölçmesi ve öğrenciyi buna göre ayırmasından dolayı çok doğru bir dağılımdır. Senaryolaştırma, grafik, resim gibi unsurlar yapılandırmacı eğitimin bir parçası olan sorulara yer verilmemiştir. Aynı ortak metne sorulara yer verilmemiştir. Ayırt edici, zor diye nitelenebilecek bir soru olmadığından dolayı soruların tamamını doğru yapan öğrenci sayısı çok fazla olacağını tahmin ediyoruz. Bu bakımdan sınav; Robert Koleji, Galatasaray Lisesi gibi liseler için yarışan öğrenciler için ayırt edici olmayacaktır. Üst grup öğrencilerin liselere yerleştirilmesinde yığılmaya neden olabilir.” dedi. <strong>UYGUN OLARAK HAZIRLANDI</strong> Uğur Dershaneleri Liselere Hazırlık Matematik Bölüm Başkanı Ali Serdar Şeker; “Matematik testi MEB’in 13 Eylül 2013 tarihli yayın ve 3 Ekim 2013 tarihli güncellemesinde belirttiği konu kapsamlarına uygun olarak hazırlanmıştır. Fraktallar, Öteleme-Yansıma-Dönme, Üslü Sayılar ve Kareköklü Sayılar konularından sorular yöneltilmiş ancak sınav kapsamında bulunan Histogram konusundan soru yöneltilmemiştir. Bunun nedeninin Talim Terbiye Kurulunca 19 Temmuz 2013 tarihinde konu ile ilgili yayınlanan güncellemenin bütün öğretmenlere ulaştırılamaması olduğunu düşünüyoruz. Ders kitaplarında farklı, yayınlanan güncellemede farklı bilgilerin olması ve son güncellemenin tabana ulaştırılamamış olmasından kaynaklanabilecek olası tartışmaları önlemek için bu konudan soru sorulmamış olabilir. Seviye Belirleme Sınavlarının aksine Merkezi Ortak Sınavlarda temel bilgiyi ölçen sorular sıklıkla yer almaktadır. Yapılandırmacı yaklaşım çerçevesinde sorular çok az sayıdadır. Matematik testi genel olarak oldukça kolay sorulardan oluşmaktadır. Üslü ve kareköklü sayılar konularından yoğun olarak soru yöneltilmiştir. Ancak fraktallar konusundan yöneltilen soru oldukça tartışmalıdır. Bu soruya başarılı öğrenciler bile farklı farklı yanıtlar vermiştir. MEB soruları kamuoyu ile paylaştığında bu soruya itirazların olacağını düşünüyoruz.” diye konuştu. <strong>SEVİYE BELİRLEME SINAVLARI</strong> Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sorularını değerlendiren Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni S. Öztürk ise; “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi testi, 3 Ekim tarihli güncellemesine büyük ölçüde uygun olarak hazırlanmıştır. Sınavda, belirtilen konular ile ilgili bütün kazanımlardan soru yöneltilmiştir. Seviye Belirleme Sınavlarında da kullanılan yapılandırıcı yaklaşıma uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca okuduğunu yorumlama ve bilgiyi sorgulamaya dayanan sorular da vardır. Sorular genel olarak kolay düzeydedir. Hac ve Umre İbadeti ile ilgili olan 8. soru ayırt edici olarak değerlendirilebilir.” şeklinde konuştu. <strong>YENİ MODELİN UYGULANMASI</strong> Rehberlik Koordinatörü Nazik Kösegil; “Ortaöğretim kurumlarına geçişte kullanılacak yeni modelin ilk uygulaması olan Merkezi Sistem Ortak Sınavlarının ilk oturumları hem öğrenciler hem veliler için heyecanlı geçti. Sınav uygulamasındaki bu değişikliğin sebeplerinden biri de öğrencinin sınav kaygısının sürece yayılarak ortadan kalkması idi. Gerek sınav sorularının kolay olması gerekse puanı oluşturacak sınavların sürece yayılması öğrencilerin üzerindeki baskıyı ortadan kaldıramasa bile geçmiş yıllara göre azalttı. Öğrencilere önerim Perşembe günü girdikleri sınavların olumlu ya da olumsuz muhakemesini bırakarak yarın yapılacak sınav oturumlarına kendilerini hazırlamaları. Velilere önerim ise, öğrenciye Perşembe günü girdiği sınavlarla ilgili olumsuz yorum yapmamaları olacaktır.” dedi. <strong>Sınavı, öğrenciler nasıl değerlendirdi?</strong> Merkezi Sistem Ortak Sınavları ilk oturumlarına giren 8. sınıf öğrencisi Alkın Kaz şunları söyledi: “Sorular, müfredata uygun ve hazırlandığım tarzdaydı. Ama Matematik sınavındaki fraktal konusunu içeren sorular ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersindeki birkaç soru haricinde beklediğim ve hazırlandığım biçimde sorularla karşılaştığım bir sınav olduğunu düşünüyorum.”