2021 Ağustos ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 1,12, Yİ-ÜFE’de yüzde 2,77, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 19,25, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 45,52 olarak açıklandığını kaydeden Başkan Çetin, “Enflasyonda 2018’deki kur şokuna bağlı artıştan sonra 2005 sonrasındaki en yüksek oranlara çıkıldığını görüyoruz. Beklentilerin üzerinde gelen oranlar Merkez Bankası’nın tahminlerinin iyimser kaldığını, enflasyonun ekonomi yönetimi tarafından çok daha kapsamlı bir biçimde ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur” dedi.
“EN YÜKSEK ARTIŞ GIDA GRUBUNDA”
Açıklamasında aylık yüzde 3,18 yıllık ise yüzde 29 olarak açıklanan gıda enflasyonundaki yükselişe vurgu yapan Başkan Çetin,“Ağustos ayındaki en yüksek artışın gıda grubunda gerçekleştiğini görüyoruz. Gelir durumu düştükçe gıdanın toplam harcamadaki payı yükseldiği için bu gruptaki enflasyon özellikle dar gelirli kesimi çok daha fazla etkiliyor. Gıda enflasyonunda maliyet artışı büyük sorundur, ancak bunun yanı sıra iklim değişikliğinin, tedarik zincirinde verimsizliğin, gelir dağılımında bozulmanın beklentilerde ve fiyatlama davranışlarında değişikliğin kalıcı etkiler oluşturduğunu görüyoruz. İkinci çeyrekte tarım sektörü büyüme hızının düşük kalması üretimde soruna işaret etmişti. Bu kalıcı sorunlar dışında Ağustos ayı başında yaşadığımız büyük yangın felaketi de tedarikte aksamalara neden olmuş, turizmde canlanma da fiyatların yükselmesine yol açmıştır” dedi.
“AĞUSTOS AYINDA EN ÇOK SALATALIK ARTIŞ GÖSTERDİ”
Artışların yüzdelerinden bahseden Çetin, “Ağustos ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 56,30 ile salatalık olurken bu ürünü yüzde 43,85 ile kabak ve yüzde 36,14 ile limon izledi. En fazla düşüş ise yüzde 8,91 ile tişört, yüzde 7,15 ile patates ve yüzde 6,22 ile domateste olmuştur. Ağustos ayı enflasyonu taze sebze ve meyve enflasyonu olmuş, en yüksek aylık artış yüzde 3,18 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” grubunda gerçekleşmiş, gıdayı yüzde 2,27 ile “lokanta ve oteller” grubu izlemiştir. Yıllık bazda da en yüksek artış sırasıyla yüzde 29,0 ile “gıda ve alkolsüz içecekler”, yüzde 22,91 ile “ev eşyası” ve yüzde 21,76 ile “ulaştırma” gruplarında gerçekleşmiştir. Enflasyonda bakılması gereken nokta girdi maliyetlerindeki artıştır Sebze ve meyvede üretici maliyetleri ile kıyaslandığında ortalama olarak enflasyonun yüksek kalmadığını söyleyebiliriz. Nitekim sebze ve meyvede Ağustos ayı yıllık enflasyonu yüzde 40 iken yıllık ortalama enflasyon yüzde 18,8’dir. Bu nedenle enflasyonda bakılması gereken nokta girdi maliyetlerindeki artıştır. Üretici tarafında maliyet artışı devam etti” diye konuştu.
“GİRDİ MALİYETLERİNİ DÜŞÜRECEK ÖNLEMLERİN ALINMASI GEREKTİĞİNİ ISRARLA VURGULUYORUM”
Maliyetleri düşürecek önlemler alınmasını vurgulayan Çetin, “Yİ-ÜFE, 2021 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 2,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 28,51 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 45,52 olmuştur. Üretici cephesinde fiyat artışları gıdada yüzde 39,2 iken metallerde yüzde 100, petrol ürünlerinde yüzde 92, ağaç ürünlerinde yüzde 67, elektrik ve doğal gazda yüzde 48, kimyasal girdilerde yüzde 49, çimento grubunda yüzde 42’dir. Yİ-ÜFE’de aylık enflasyon gıdada yüzde 1,1 iken elektrik ve doğal gazda yüzde 19,5, ağaç ürünlerinde yüzde 6,6, inşaat girdilerinde yüzde 3-5 arasında, kimyasal girdilerde yüzde 1,7’dir. Bu nedenle girdi maliyetlerini düşürecek önlemlerin alınması gerektiğini ısrarla vurguluyorum. Üretici yüz yüze kaldığı maliyet artışlarını bir şekilde fiyatlara yansıtmak zorundadır” şeklinde konuştu.
“BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE”
Batı Akdeniz enflasyonuna değinen Davut Çetin, “Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 1,41, sekiz aylık bazda yüzde 13,92 ve yıllık bazda yüzde 21,94 olarak gerçekleşmiştir. Turizme bağlı canlanma ve talep artışının fiyatlar üzerinde Türkiye ortalamasına göre daha fazla artırıcı etki yaptığını görüyoruz. Böylece Bölgemizde enflasyon aylık, sekiz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda beşinci, sekiz aylık ve yıllık bazda ikinci sırada yer almıştır” diye konuştu.
“EN YÜKSEK ARTIŞLAR”
Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artışlardan bahseden Çetini “yüzde 3,99 ile “gıda ve alkolsüz içecekler”, yüzde 3,59 ile “lokanta ve oteller” ve yüzde 2,02 ile “eğlence ve kültür” harcama gruplarında olmuştur. “Giyim ve ayakkabı” grubunda ise yüzde 4,53 oranında ve “ulaştırma” grubunda yüzde 0,36 düşüşler gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda en yüksek artış yüzde 31,62 ile “gıda ve alkolsüz içecek”, yüzde 26,30 ile “ev eşyası” ve yüzde 23,69 ile “ulaştırma” gruplarında gerçekleşmiştir” ifadelerini kullandı.
