BALON BALIĞI SORUNU VE ÇÖZÜM YOLU
2006 senesinde başlayıp, 2012 senesine kadar devam eden gırgır teknelerinin 1 Nisan – 15 Mayıs arasında “Akya Dönemi” olarak tabir edilen özel av izinleri vardı. Bu iznin bu döneme denk gelmesindeki temel sebep; 1 Nisan – 15 Haziran tarihlerinin Akyanın yumurtlama dönemi olması ve bu dönemde büyük sürüler olarak bir araya toplanarak, kıyılara yumurta dökmek için yanaşmalarıdır. Onlar yumurta keseleri dolu bir şekilde kıyılara büyük sürüler halinde yanaşırken gırgır tekneleri de onları bekliyordu. Yumurtlama döneminde, yumurtalarını dökmeden avlanan tonlarca Akya ile Akdeniz’de Akya nesli sona erdi. 2013 senesine gelindiğinde bu izin gırgır tekneleri için iptal edilmişti. Fakat ne gariptir ki, gırgır teknelerinin voli tekneleri Akya avına devam ediyorlar.
Yumurtlama döneminde tonlarca avlanan Akya’nın ülkemiz karasularındaki nesli tükenmiş durumdadır. Denizlerimizde görülen Akyalar göçle gelen guruplardan ibarettir. Akya nüfusundaki bu hızlı azalmadan istifade eden Balon Balıkları, Akya’dan boşalan koridoru kullanarak ülkemiz kara sularına doğru göçe başlamıştır.
Balon Balıkları 2006 senesinden önce de Akdeniz’de vardı. Fakat çok nadir görülen bir türdü ve boylar çok küçüktü. Muhtemelen kara sularımızda gözüktüğü dönem göç dönemiydi. Ama artık Balon Balığı, Akya nüfusunun azlığından istifade ederek, denizlerimizi Akdeniz’den başlayarak istila etmektedir. Bu istilanın durdurulabilmesinin tek yolu vardır. Büyük balık Miktarının arttırılmasıdır. Çünkü, Balon Balıkları büyük balık baskısından aşırı rahatsız olarak büyük balık sürülerinden ve özellikle Akya sürülerinden uzak durmaktadır. Balon Balığı sistem dışı kalanları yok etme refleksine sahip olduğundan, sistem dışına kendi hem cinsi çıksa bile onu da hiç tereddüt göstermeden yok etmektedir. Bu sebeple büyük balıkla mücadeleye girmek veya yaralanmak gibi bir şansı yoktur. Yaralanan yenmeye mahkumdur.
Öldürmek çözüm değildir. Bu yolla balığı bitirme ihtimali yoktur. Her canlının yaşam hakkını korumak insanlık görevidir.
– Balon Balığının bütün Akdeniz’e yayıldığını ve denizlerimizi mesken tuttuğunu kabul edersek yapılması gereken; bazı merkezlerde bu balığı temizleyebilen ehil insanlar yardımıyla balığın ekonomiye kazandırılması yoluna gidilmesi olmalıdır. Ayrıca bu merkezlerde balık temizleme ve doğru değerlendirme eğitimleri verilebilir.
– Bir diğer yolda, Balon Balığının sularımıza girmesine sebep olan büyük balığın azalması sorununu terse çevirmektir. Büyük balığı çoğaltmanın yolu ise, ufak balık avından vazgeçmekle mümkündür. Bir merada ufak balık çoğaldıkça büyük balıklar onları yemek için daha uzun süre o merada kalacaktır. Bu o meranın devamlı büyük balık yapması anlamına geldiği gibi, göçle gelen ufak balığında bu meradan ayrılmasına izin vermeyeceği anlamına gelir. Ayrıca, büyük balığın merada kalma süresinin uzaması, meraya büyük balığın uğrama sıklığını ve merada devamlı balık olması olasılığını da arttıracaktır. Bu dışarıdan bakan için balığın bollaşması olarak tanımlanmaktadır. Bu analizin gerçek sonucu; ufak balığın çoğalması için her şeyin yapılması gerektiğidir.
Kıyıları ufak balık kaynayanın büyük balığı hiç bitmeyeceği gibi, göçle gelen ufak balığında bir yerlere gitme ihtimali kalmaz. Büyük balık, nöbetleşe olarak ufak balığın meradaki bekçisi olur.
